Dziecko gotowe do podjęcia nauki w szkole posiada pewne umiejętności, wiadomości oraz wzorce zachowania, dzięki którym może sprostać zadaniom rozwojowym stawianym przez szkołę. Dziecko, które nie osiągnęło dojrzałości szkolnej może mieć problemy w nauce, trudności w nabywaniu nowych umiejętności, problemy emocjonalne i społeczne. Musi wkładać większy wysiłek w naukę, przez co pracuje dłużej od innych dzieci, a i tak nie zawsze osiąga pożądane efekty. Dzieci posłane do szkoły zbyt wcześnie, nie radzą na początkowym etapie edukacji, który jest kluczowy dla dalszych sukcesów edukacyjnych i rozwojowych dziecka.
Z kolei dzieci, które osiągnęły gotowość szkolną i pomimo tego zbyt długo przebywają w przedszkolu, nie wykorzystują swoich możliwości rozwojowych, przez co zaczynają się nudzić. Mogą także zniechęcić się do nauki i tracić motywację do działania lub przejawiać nieakceptowane społecznie zachowania. Jak więc podjąć decyzję, która będzie najlepsza dla dziecka?
Przede wszystkim należy omówić sytuację z wychowawcą lub nauczycielem przedszkola, który na bieżąco monitoruje funkcjonowanie psychospołeczne dziecka i jego zdolności poznawcze. Doświadczenie pedagogiczne nauczyciela oraz jego wsparcie może być pomocne przy podejmowaniu decyzji. Do dobrej oceny dojrzałości szkolnej dziecka potrzebne jest zestawienie jego mocnych i słabych stron oraz możliwości rozwojowych.
Gotowość szkolną dziecko osiąga, gdy w poszczególnych obszarach rozwija się w harmonijnie. Decydując o gotowości szkolnej dziecka bierze się pod uwagę jego rozwój fizyczny, rozwój poznawczy oraz rozwój społeczno-emocjonalny.
Dziecko gotowe do podjęcia gotowości szkolnej m.in.:
– posiada dobry stan zdrowia, prawidłowo przebiega jego rozwój fizyczny (wzrost, waga, narządy zmysłów i narząd mowy),
– osiągnęło odpowiedni poziom sprawności fizycznej,
– opanowało czynności samoobsługowe,
– posiada dobrze rozwinięte zdolności manualne (np. wycinanie, rysowanie po śladzie, kolorowanie w konturze), wykonuje dość precyzyjne ruchy dłoni i palców, umożliwiające mu naukę pisania,
– jest zdolne do większego wysiłku, potrafi zajmować się dłuższą czynnością, nawet monotonną,
– wykazuje ciekawość poznawczą, interesuje się otaczającym go światem,
– dziecko potrafi słuchać w skupieniu bajki lub opowiadania, tego co mówią do niego osoby dorosłe, rozumie treść poleceń,
– posiada dobrze rozwiniętą mowę i zdolności komunikacyjne,
– ma odpowiedni do wieku zasób słów i wiadomości,
– dziecko uczestniczy w zabawach wymagających przestrzegania reguł i zasad,
– dziecko potrafi utrzymywać uwagę podczas wykonywania zadań,
– posiada dobrze rozwiniętą percepcję wzrokową i słuchową,
– potrafi zapamiętywać treść opowiadań, nauczyć się wierszyka na pamięć, odtwarza wcześniej przyswojone treści,
– przelicza elementy w zbiorach, porównuje wielkość zbiorów,
– formułuje proste wnioski na podstawie obserwowanych faktów, tworzy proste związki przyczynowo-skutkowe,
– posiada orientację w schemacie ciała,
– posiada orientację w otoczeniu,
– dzieli wyrazy na sylaby, składa wyrazy z sylab, dokonuje analizy i syntezy głoskowej prostych wyrazów,
– porządkuje i grupuje przedmioty wg jeden lub więcej cech.
W zakresie gotowości społeczno-emocjonalnej:
– dziecko potrafi współpracować w grupie, rzadko popada w konflikty z rówieśnikami,
– dziecko potrafi podporządkować się poleceniom i wskazówkom nauczyciela,
– nawiązuje relacje społeczne z rówieśnikami, osobami dorosłymi,
– jest zaradne, utrzymuje porządek w miejscu nauki i zabawy,
– jest samodzielne, potrafi jednak prosić o pomoc przy napotkaniu trudności,
– wykazuje się rozumieniem zasad i norm społecznych, stara się ich przestrzegać,
– zaczyna kontrolować swoje zachowanie i reakcje emocjonalne adekwatnie do sytuacji,
– potrafi radzić sobie z niepowodzeniem lub porażką,
– adekwatnie do wieku radzi sobie ze stresem,
– posiada wiarę we własne możliwości, otrzymuje wsparcie w środowisku rodzinnym w realizowaniu zadań rozwojowych i edukacyjnych.
W razie wątpliwości rodzica co do poziomu funkcjonowania i możliwości rozwojowych dziecka warto udać się na konsultację ze specjalistą: logopedą, psychologiem, pedagogiem lub też zgłosić się do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej na badanie gotowości szkolnej.
Psycholog szkolny,
Agnieszka Strojewska
Źródło:
Kuratorium Oświaty w Gdańsku
ORE